काठमाडौँ । नेपालीको औषत आयु ६० वर्षसम्म रहेको राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयको अध्ययनले देखाएको छ ।
२०७८ सालको राष्ट्रिय जनगणना अनुसार ८० प्रतिशत नेपाली ६० वर्षसम्म बाँच्न सक्ने निष्कर्ष निकालिएको हो । नेपालमा महिला भन्दा पुरूषको मृत्युदर बढी रहेको पनि तथ्यांक कार्यालयको निष्कर्ष छ । १ हजार जना महिलाको मृत्यु हुँदा पुरुषको मृत्यु दर १ हजार ३ सय ७६ जना देखिएको छ ।
सन् २०५० सम्ममा विश्वभरी औषत आयु ७७ दशमलव १ वर्ष हुनेछ । जुन अधिकांश मान्छे बुढो हुने प्रक्षेपण हो । नेपालमा २०६८ सालमा ६० वर्षभन्दा बढी उमेर समूहको जनसंख्या ८ दशमलव एक प्रतिशत थियो । तर, त्यो अहिले बढेर १० दशमलव २ प्रतिशत पुगेको छ । २१११ सालसम्म नेपाल बुढौली समाजमा रुपान्तरण हुने राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयको अध्ययनले देखाएको छ ।
नेपालमा वृद्ध व्यक्तिहरूको जनसङ्ख्या वि.सं. २०४८ देखि लगभग तीन गुणा बढेको छ । जनसङ्ख्या पिरामिडले युवाबहुल अवस्थाबाट वृद्धावस्थामा परिवर्तन हुँदै गएको देखाएको छ । यसका पछाडि मुख्यतया जन्मदरमा आएको कमी र समुद्रपारतर्फको प्रवासनमा भएको वृद्धि कारक रहेको छ । बालबालिकाको जनसङ्ख्या घट्दै गएको छ । त्यसैगरी काम गर्ने उमेर समूहको जनसङ्ख्या पनि घट्दै गएको छ जसले आश्रित जनसङ्ख्याको अनुपातलाई अझै वृद्धि गरेको छ ।
त्यस्तै, तथ्यांक कार्यालयको अध्ययनले नेपालमा कम्तिमा १ लाख जनाले बोल्ने भाषा २१ वटा रहेको देखाएको छ । जनगणनाबाट प्राप्त नतिजामा १ सय २४ वटा मातृभाषा, १सय १७ ओटा दोस्रो भाषा र १ सय २४ वटा पुर्खाको भाषा पहिचान गरिएको छ ।
